بررسی معنا شناختی قصیده «ابن رومی» در رثای فرزندش

نویسندگان

کبری روشنفکر

الأستاذة المساعدة فی اللغۀ العربیۀ و آدابها بجامعۀ تربیت مدرس دانش محمدی

طالب الدکتوراه فی اللغۀ العربیۀ و آدابها بجامعۀ تربیت مدرس

چکیده

بررسی های معنا شناختی شاخه ای از زبانشناسی جدید است که به بررسی معانی کلمات، أنواع و ریشه آنها و رابطه بین لفظ و معنا و تحول معنایی کلمات می پردازد. قصیده ابن رومی در رثای فرزندش از شاهکارهای قصائد رثای ادبیات عربی قدیم است که به خاطر سرشار بودن از احساسات و عواطف صادق، دارای ظرفیت های بالایی برای نقد معناشناختی است. این مقاله می کوشد تا با بررسی چهار سطح واژگانی، آوائی، نحوی و صرفی، دلالت های معنائی پنهان را در سطوح زبانی قصیده، کشف کند. در بخش معناشناختی واژگانی، واژگان بر اساس حوزه های دلالی بررسی شدند. در بخش آوائی نیز به دلالت آواها و تکرار آنها، در بخش نحوی به دلالت جمله ها و حروف نفی و اسلوب های شرط و در بخش صرفی به دلالت اسم های معرفه و نکره و ضمیرها پرداخته شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که تکرار برخی از حروف و حرکات مثل « دال» و « کسره» در قافیه قصیده و استفاده زیاد از جمله های فعلیه، دلالت بر شدت اضطراب و اندوه شاعر دارد. نسبت بالای افعال ماضی نیز دلالت بر این دارد که شاعر به زمان گذشته بیشتر از زمان حال و آینده تعلق خاطر دارد. نسبت بالای اسم های معرفه نیز نشان از این دارد که فرزند شاعر اگرچه در واقعیت مرده و از شاعر دور شده است ولی همچنان در قلب شاعر زنده است وگویا هنوز حضور دارد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ابن زریق و قصیده فراقیه

ابن رزیق شاعری بغدادی و زاده کرخ - یکی از شهرهای بغداد-  است. دوران زندگی این شاعر مصادف با دوره سوم عباسی است وشهرت واهمیت این شاعر مرهون قصیده عینیه وی است که در بین ادباء به فراقیه مشهور است. در مورد سبب سرودن این قصیده حکایاتی ذکر شده است که به اسطوره شبیه است؛ از جمله گفته‌اند که وی به سبب فقرمجبور شد همسرش راترک کند وبه قصد رسیدن به ثروت نزد امرای دربار اندلس رفت؛ در واقع این هجران سبب س...

متن کامل

بررسی و تحلیل نظریه های عقاد درباره اشعار ابن رومی

عقاد از نویسندگان و ناقدان برجستة معاصر مصری است که با نگارش کتاب «ابن الرومی: حیاته من شعره» کوشیده است، دیدگاه­های قابل تأملی دربارة این شاعر بزرگ بدست دهد. او معتقد است که ابن رومی شاعر برجستة عصر عباسی، سرآمد معاصران خود به شمار می­آید، اما برخلاف جایگاه ادبیش پادشاهان از او حمایت نکردند. از آنجا که عقاد نکات نقدی مهمی را دربارة ابن رومی مطرح می‌کند، بررسی کتاب وی حائز اهمیت است. نوشتة پیش ...

متن کامل

بررسی تطبیقی مرثیه‌های ابن رومی و خاقانی در سوگ فرزند

چکیده مرثیه‌سرایی یکی از انواع ادب غنایی است که از دیرباز حضور گستردة خود را در دیوان‌های شعری ادب عربی و فارسی تثبیت کرده است. این نوع ادبی که غالباً منحصر به بیان مناقب و فضائل متوفّی است، شعرای زیادی را در ادبیّات این دو قوم به خود دیده است. از جملة این شعرا، ابن رومی و خاقانی هستند که به سبب از دست دادن فرزندان خود، در برخی از مضامین شعری مشترک هستند. یکی از این مضامین، مرثیه‌هایی است که این ...

متن کامل

بررسی تطبیقی فضای موسیقایی قصیده سعدی شیرازی و شمس الدین کوفی در رثای بغداد

موسیقی یکی از عوامل مؤثر در شعر و ادبیات جهانی است؛ به ویژه اگر اثر شاعر از روی صدق باطن و انسان دوستی سروده شده باشد و دور از تکلف و تصنع و در عین حال سرشار از انواع مختلف افزاینده های موسیقایی باشد. سعدی شیرازی و شمس الدین کوفی با برگزیدن دو بحر طویل و کامل که بهترین قالب ها برای بیان احساسات قلبی انسان هستند و با به کار بردن انواع مختلف صنایع بدیعی از قبیل جناس، مراعات النظیر، تضاد و... و هم...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشنامه نقد ادب عربی

جلد ۳، شماره ۵، صفحات ۰-۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023